Удмуртъёс бигер кылэз дышетон ласянь

    Удмуртъёс бигер кылэз дышетон ласянь 1

    Пӧсьтолэзе Владимир Путинлэн тодмо верамез бере, Бигер Элькунын бигер кылэз дышетонлы пумит зол кампани мытӥзы. Татарстанысь куд-ог ӟуч анай-атайёс, соосын ӵош ӟуч националист но консерватор пресса со темаез йырин-чукин берыктӥзы: ӟуч кылэз, пе, со рад ултӥя, дышетскисьёслы ӟуч кылэз лад-лад дышетыны дыр уг окмы шуыса.

    Пусйыны кулэ, Татарстанысь кылъёсты дышетон система зэм ик адӟем карымон вал: кыкна кун кыллы ик огкадь сак висъяло вал, мукет калыкъёслэн анай кылъёссылы но пиналъёсты дышето вал. Бигер элькунысь вань удмурт пиналъёс школаосазы ӟуч но бигер кун кылъёс сяна удмурт кылзэс но одно ик дышето вал.
    Со система Татарстанысь удмуртъёслы, поръёслы, чувашъёслы, эрзяослы гаранти сётэ вал школаосын со кылъёсты пиналъёс дышетозы шуыса, сои ник зэм шуо вал, Татарстанын кылъёсты дышетон система, мукет улосъёсын ӵошатоно ке, трослы пайдаёгес вал, со зэм ик анай, ӟуч луисьтэм, кылъёслы саклык висъя вал.

    Бигерысь удмуртъёс та системаез гажало вал: одӥг ласянь, элькун удмурт кыллы дышетыны луонлык сётэ, юрттэ, нош мукет ласянь, Бигер Элькунын улыса бигер кылэз чик тодытэк но уг луы. Ичи лыдъем калыкъёс валало: ас кылзылы уг ке дышето школаосын, пиналъёс со кыллэсь палэнско.

    Бигер Элькунысь куд-ог тодмо удмуртъёс бигер кылэз дышетон ласянь малпанзэс шараязы.

    Василий Никитин, дышетӥсь: «Мон луисько Бигерысь удмурт. Мон малпасько, артэ улӥсь калыклэсь кылзэ тодоно. Тодоно, ма сярысь соос куспазы верасько. Куддыр кулэ ивортон но басьтӥськод. Дышетоно-а, ӧвӧл-а? Дышетоно ке, зэмос ас ужзэ яратӥсь дышетӥсь кулэ. 11 ар дышетскыса, бигер сямен пинал огшоры юанъёслы но валэктон сётыны уг ке быгаты, со кулэ ӧвӧл».

    Наталья Филиппова, Удмурт кун университетысь 2-тӥ курсысь дышетскись: «Мон бигер кылэз дышетӥ 2 классысен 11 классозь. 9-тӥ класс бере экзамен сётӥ бигер кылъя. Бигерез умой тодӥсько. Малпасько, мукет национальностьем адямиос, кудъёсыз уло Бигерын, кулэ дышетыны бигер кылэз, малы ке шуоно культураез кыл пыр гинэ валаны луэ».

    Виолетта Анисимова, Удмурт кун университетысь студент, али вошъяськон программа улсын Марий Элысь университетын дышетске: «Мон Бигерысь удмурт, ми школаямы дышетӥм бигер кылэз, со сяна ОГЭ формаен бигер кылэз экзамен сётӥм. Мон малпасько, кыӵе элькунын улӥськод, со кылэз дышетыны кулэ! Малы ке шуоно, школаын кылэз дышетон — со кыл тодонлэсь базовой люкетсэ гинэ сётэ.  Нош верано ке, Марий Элэз басьтыса, луоз шуыны, что гуртъёсын дышето кылэз анай кыл кадь, нош городын кун кыл кадь. Со сяна вань школаос, кытын ученикъёс асьсэос быръё, кыӵе кылэз соослэн потэ дышетэмзы, пор яке ӟуч. Нош мыным сыӵе ситуация уг кельшы. Мон малпамъя, улӥськод ке тон та элькунын, кылэз но дышетыны кулэ кадь потэ».

    https://vk.com/udmort