«Иднакар» музейлэн ӵектосэз «Воштӥськись дуннеын воштӥськись музей» вожвылъяськонын вормиз

    «иднакар» музейлэн ӵектосэз «воштӥськись дуннеын воштӥськись музей» вожвылъяськонын вормиз 1

    Грантъёс понна вожвылъяськонэ Россилэн 50-лэсь трос улосвылъёсысьтыз 428 куриськонъёс вуизы. Полуфиналэ 53 ӵектосъёс дэмламын вал, экспертъёслэн кенешсы соос пӧлысь 19 вормисьёсты бырйиз. Пӧлазы «Иднакар» музейлэн «Гид из прошлого» ӵектосэз.

    Сое кылдытӥз музейлэн археологияя ёзэтэзлэн кивалтӥсез Александр Дёмин, координаторез — физикая но математикая лицейысь дышетӥсь Наталья Криницына. Соос ӵектоссэс куарусёнэ быдэсъяны кутскозы.

    «Иднакар — Глазкарлэн тодметэз. Но карлы матын мукетъёсыз, сокем ӟеч эскерымтэ археологи синпелетъёс но вань. Милемлы тунсыко потӥз Кушман (матысез гурт — Яр ёросысь Озёрка). Тодосчиос сое 2011-тӥ арысен эскеро. Отчы пыре Учкакар, кӧня ке вашкала гуртъёс, шай. Учкакар 19-тӥ даурысен тодмо. Нырысетӥ гудон ужъёсты 1930-тӥ арын ортчытӥзы. 2000-тӥ аръёс пумын Глазкарысь историк Андрей Кириллов адӟиз, археологи синпелетлы кышкытлык кылдэмын шуыса — отын лушкем гудӥськисьёс кузёяськыны кутскиллям — усьтэм шай интыын лыос, вашкала арбериос костасько вылэм… Соку ик Учкакарез утён сярысь пумкылъян кутэмын вал!», — вера Александр Дёмин.

    Ужпум борды саклыкез кыскон понна Чупчи культура вакытэ (9–14 дауръёс) улэм адямилэсь тусбуйзэ рос-прос лэсьтыны малпазы.

    «Котькуд туала музей возьматыны быгатыны кулэ. Кылсярысь, возьматыны, кызьы со каръёсын улон-вылон радъяськиз. Но вашкала арбериос сьӧрысь вашкала адямиез адӟыны котьку уг луы. Ми малпаськомы сое кылдытыны но «лул пыртыны», со гид, экскурсовод мед луоз. Дышетскем гидъёс кызьы тодо историез, озьы ик со сярысь верало. Нош татын сюрс арлэсь азьвыл улэм адямилэн веранэз. Мар сярысь со мадьыны быгатоз? Аслаз улон-вылонэз сярысь… Соин ик ӵектос «Гид из прошлого» нимаське Александр Дёмин.

    Наталья Криницыналэн верамезъя, ӵектос пиналъёс но егитъёс понна кылдытэмын. Со вашкалаосынызы тунсыкъяськон мылкыд сётыны юрттоз. Гид ӟуч но удмурт кылъёсын вераськоз.

    Учкакар Иднакарен одӥг дыре кылдэмын — Чупчи культура пушъён вакытэ. Но Иднакар кык поллы бадӟымгес. Ӵектосэз малпасьёслэн верамзыя, таяз арын Учкакарын гудон ужъёсты йылпумъялозы ни, дыр. Вань шедьтэм арбериосты тодосчиос «Иднакар» музее сётозы.

    ИА «Удмуртия»